
W niniejszym raporcie przeanalizowano rolę dialogu społecznego i rokowań zbiorowych w rozwiązywaniu problemów stworzonych lub zaostrzonych przez pandemię COVID 19 w sektorze szpitalnym. Zbadano również, czy istniejące procesy dialogu społecznego i rokowań zbiorowych na poziomie krajowym zostały dostosowane w celu sprostania tym nowym wyzwaniom. Badania obejmowały przegląd literatury w celu określenia kontekstu strukturalnych cech sektora szpitalnego oraz analizę inicjatyw politycznych mających na celu zarządzanie kryzysem, realizowanych w krajach UE 27 i Norwegii. Ustalenia wskazują, że poziom i charakter zaangażowania partnerów społecznych w reakcje na pandemię był różny w poszczególnych krajach Europy. W niektórych krajach dialog społeczny i rokowania zbiorowe odgrywały znaczącą rolę, podczas gdy w innych – partnerzy społeczni byli mniej zaangażowani. Nie stwierdzono istotnych zmian w instytucjach i procesach dialogu społecznego, jednak zakres zagadnień, którymi się zajmują, rozszerzył się poza tradycyjne obszary zatrudnienia i warunków pracy.
Key findings
W krajach o długiej tradycji współpracy między partnerami społecznymi dialog społeczny i rokowania zbiorowe odegrały znaczącą rolę w stawianiu czoła niektórym wyzwaniom, jakie pandemia COVID 19 postawiła przed sektorem szpitalnym. Negocjacje między partnerami społecznymi miały kluczowe znaczenie m.in. dla uzgodnienia zmian w organizacji pracy, które są niezbędne do rozwiązania kryzysu zdrowotnego, oraz dla skutecznego przyznania dodatkowego finansowania i dodatkowych zasobów.
Podczas kryzysu związanego z COVID 19 dialog społeczny i rokowania zbiorowe miały zasadnicze znaczenie dla znalezienia rozwiązań problemów w sektorze szpitalnym w niektórych krajach, w których zazwyczaj nie odgrywają one kluczowej roli. Na przykład w Bułgarii, na Cyprze, w Czechach, Estonii i na Malcie nastąpiło ożywienie dialogu społecznego w sektorze szpitalnym. Z kolei w krajach najbardziej dotkniętych środkami oszczędnościowymi w sektorze opieki zdrowotnej w następstwie kryzysu finansowego z lat 2007–2008 – mianowicie w Grecji, Portugalii i Hiszpanii – i których systemy opieki zdrowotnej nie odzyskały w pełni sprawności po cięciach personelu i zamrożeniu płac w tym okresie, rządy wdrożyły przepisy bez udziału partnerów społecznych, którzy odegrali ograniczoną rolę w zarządzaniu ogólną reakcją.
Pandemia sprawiła, że partnerzy społeczni w sektorze szpitalnym zaangażowali się w tematy wykraczające poza tradycyjne kwestie płac i czasu pracy. Potrzeba zabezpieczenia potencjału kadrowego w szpitalach często wymagała ich zaangażowania w dostosowanie praktyk organizacji pracy i realokację personelu oraz w inne działania związane z ochroną zdrowia i bezpieczeństwa personelu.
Pandemia pogłębiła istniejące niedobory pracowników i prawdopodobnie doprowadzi do większej międzynarodowej konkurencji w zakresie rekrutacji pracowników sektora zdrowia. Partnerzy społeczni w tym sektorze są coraz bardziej zaniepokojeni wpływem, jaki wysoki poziom stresu i obciążenia pracą może mieć na zatrzymanie pracowników, ponieważ są to czynniki często związane z chęcią odejścia pracowników z sektora.
Z ustaleń wynika, że tam, gdzie dialog społeczny i rokowania zbiorowe odgrywały istotną rolę w rozwiązywaniu problemów, z jakimi borykał się sektor szpitalny w czasie pandemii COVID 19, reakcje były lepsze i szybciej opracowywane. Zwraca to uwagę na fakt, że dobrze funkcjonujący dialog społeczny i rokowania zbiorowe mają kluczowe znaczenie dla silnego sektora szpitalnego i mogą zwiększyć gotowość UE na potencjalne przyszłe kryzysy zdrowotne.
The report contains the following lists of tables and figures.
List of tables
- Table 1: Distribution of social dialogue and collective bargaining practices, by type of social partner involvement and issues covered
- Table 2: Bargaining level of pay initiatives addressed in social dialogue and collective bargaining rounds
- Table 3: Summary of major developments in social dialogue and collective bargaining in the hospital sector during the COVID-19 pandemic in different industrial democracy clusters
List of figures
- Figure 1: Change in employment in the hospital sector (%), EU Member States, 2015–2020
- Figure 2: Share of hospital employment out of total employment (%), EU Member States and the United Kingdom, 2015 and 2020
- Figure 3: Breakdown of hospital doctors by gender (%), EU Member States and Norway, 2019
- Figure 4: Breakdown of hospital doctors by age (%), EU Member States and Norway, 2019
- Figure 5: Ratio of nurses and midwives to doctors in hospitals (full-time equivalents), EU Member States, Norway and the United Kingdom, 2019 or most recent data available
- Figure 6: Share of temporary employment in hospital sector and total employment (%), EU Member States, 2020
- Figure 7: Share of part-time employment in hospital sector and total employment (%), EU Member States, 2020
- Figure 8: Share of foreign-trained doctors in country (%), EU Member States, Norway and the United Kingdom, 2019
- Figure 9: Share of foreign-trained nurses in country (%), EU Member States, Norway and the United Kingdom, 2019
- Figure 10: Distribution of hospital beds (%), by type of ownership, EU Member States, 2019
- Figure 11: Remuneration of nurses and doctors (salary ratio to national average wage), EU Member States, Norway and the United Kingdom, 2019
- Figure 12: Wages of hospital nurses and specialists in selected central and eastern European countries, 2010–2019
- Figure 13: Wages of hospital nurses and specialists in Greece, Ireland, Italy, Portugal and Spain, 2010–2019
- Number of pages
-
52
- Reference nº
-
EF21030
- ISBN
-
978-92-897-2296-4
- Catalogue nº
-
TJ-05-22-381-EN-N
- DOI
-
10.2806/660968
- Permalink
Cite this publication
Eurofound (2022), Social dialogue and collective bargaining in the hospital sector during the COVID-19 pandemic, Publications Office of the European Union, Luxembourg.